Japońskie Centrum ds. Informacji o Polu Elektromagnetycznym   

Historia Centrum liczy sobie 17 lat, a jego początkiem merytorycznym było powołanie przez Ministerstwo Ekonomii, Handlu i Przemysłu w kwietniu 2007 roku Grupy Roboczej, mającej na celu przedyskutowanie polityki rządu japońskiego i przemysłu elektrycznego i telekomunikacyjnego w zakresie problemów związanych z emisją pola elektromagnetycznego. Centrum w formie dzisiejszej powstało rok później. Celem działalności Japan EMF Information Center (JEIC) jest gromadzenie krajowej i międzynarodowej informacji na temat pola elektromagnetycznego i jego związków ze zdrowiem – cel ten realizowany jest poprzez: 

  • gromadzenie artykułów prasowych,
  • gromadzenie artykułów naukowych, przede wszystkim zdobywanych z EMF Portal (https://www.emf-portal.org/en)
  • gromadzenie wiadomości medialnych
  • uczestnictwo w spotkaniach naukowych

Tak zdobyte informacje są następnie weryfikowane i po weryfikacji umieszczane w repozytorium.

JEIC komunikuje się ze społeczeństwem poprzez:

  • Publicznie dostępną stronę internetową 
  • Telefoniczne bądź e-mailowe Q&A
  • Spotkania z ludnością
  • Wypożyczanie mierników pola elektromagnetycznego
  • Spotkania z grupami specjalistów
  • Spotkania z grupami targetowymi, np. kobiet w ciązy, uczniowie, personel medyczny
  • Udostępnianie baz danych (repozytoriów) badaczom
  • Organizację grup szybkiego reagowania (Rapid Response Group)
  • Konferencje prasowe
  • Publikacje dokumentów międzynarodowych, np. dokumentów WHO, ICNIRP, IARC
  • Publikacje broszur kierowanych do różnych grup, np. uczniów, kobiet w ciąży

Istotnym elementem w komunikacji ze społeczeństwie jest uzyskanie ogólnej wiedzy na temat ważności zjawisk elektromagnetycznych, budzących niepokoje społeczne. Japońscy badacze uzyskują tę wiedzę poprzez realizację systemu Q&A (pytań i odpowiedzi) w trybie mailowym bądź telefonicznym. Na rys. 1 przytoczono dane uzyskane w roku 2021.

Rys. 1 Liczba pytań kierowanych do JEIC na temat pola elektromagnetycznego.

Okazuje się, że, wbrew intuicyjnym oczekiwaniom, największa liczba  zapytań dotyczyła pola elektromagnetycznego niskiej częstotliwości, a zatem problemów sprzętu gospodarstwa domowego, instalacji domowej, czy wysokomocowych instalacji elektroenergetycznych.  Ponad połowę mniej pytań związanych było z polem elektromagnetyczny o częstotliwościach radiowych, a zatem telefonii komórkowej.  Inne problemy elektromagnetyczne nie stanowiły istotnego obszaru zapytań. Taki system Q&A służy pracownikom Centrum w opracowaniu tematyki seminariów, czyli procesu edukacyjnego

W latach 2008-2020   Centrum przeprowadziło 105 spotkań, w których uczestniczyło ponad 5500 osób. Spotkania odbywają się praktycznie w każdym zakątku kraju (rys.2).

Rys. 2 Miejsca organizacji spotkań seminaryjnych w Japonii

Tematyka tych spotkań jest w sposób oczywisty skoncentrowana na polu elektromagnetycznym, ale dotyka też problemów, będących w zainteresowaniu społeczeństwa.    Poniżej przytoczone są najczęstsze tematy spotkań;

  • Historia badań pola elektromagnetycznego
  • Znaczenie kategorii 2B w dokumencie IARC (Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem)
  • Prezentacja raportu Bioinitative (https://bioinitiative.org/)
  • Fizyka pola elektromagnetycznego
  • Białaczka u dzieci
  • Współczesne spojrzenia na badania pola elektromagnetycznnego
  • Zasady ostrożnościowe (precautionary rules)
  • Nadwrażliwośc elektromagnetyczna
  • Standardy ochronne
  • Regulacje i działalnośc adinistracyjna związana z polem elektromagnetycznym
  • Komunikacja ryzyka pola elektromagnnetycznego

Przed spotkaniami i po nich prowadzone są badania ankietowe, z których  wynika, że technologie oparte na polu elektromagnetycznymi są bardziej akceptowane (mniejszy poziom obaw), jeśli ankietowany zdobył wiedzę na temat pola elektromagnetycznego i jego właściwości, w tym na temat działanie  na   organizm ludzki.   Prowadzone w Japonii kampanie informacyjne spowodowały wzrost akceptacji nowoczesnych technologii, w tym bezprzewodowej łączności telekomunikacyjnej. Obawy i niepokoje towarzyszące budowie instalacji telekomunikacyjnych znacznie zmalały (rys.3).

Rys.3 Wyniki badań ankietowych przed i po seminarium (z prezentacji dr. Ohkubo)

Istotne zmiany w podejściu do pola elektromagnetycznego następują poprzez wypożyczanie mierników pola elektromagnetycznego. Na pytanie o zmianę nastawienia do pola elektromagnetycznego po używaniu miernika aż o 45,3 punktów procentowych zmalała liczba osób z niepokojem odbierających działanie pola elektromagnetycznego (Rys. 4)

Rys.4 Wyniki badań ankietowych przed pomiarami i po  (z prezentacji dr. Ohkubo)

W ramach swojej działalności JEIC wspomaga pracę wybitnych specjalistów z całego świata, których zadaniem jest szybkie reagowanie na publikacje zamieszczane w czasopismach naukowych.  Rapid Response Group (angielska nazwa grupy) dostarcza informacji, pomagającej w kształtowaniu polityki zrozumienia perspektyw zdrowotnych w kontekście ekspozycji na pole elektromagnetyczne. Grupa składa się z trzech biologów, 3 epidemiologów, dwóch fizyków i organizatora, którym w chwili obecnej jest prof. M. Repacholi. Jest on jednym z najbardziej znanych badaczy w obszarze bioelektromagnetzmu.

Centrum publikuje też broszury informacyjne dla różnych grup społecznych. Broszury tę pokazują w jaki sposób powinno się reagować na pole elektromagnetyczne. Przykłady takich broszur pokazane są na rys.5

PEM dla początkujących     PEM dla zaawansowanych                                                                      

Aspekty zdrowotne PEM       Aspekty zdrowotne PEM
dla nauczycieli           dla kobiet w ciąży                                         

Rys. 5 Przykładowe okładki broszur wydawanych przez JEIC

Przeciwdziałanie dezinformacji i szerzenie uznanej wiedzy ma charakter globalny, dlatego też należy łączyć działania podejmowane w różnych krajach. Przykładem tego współdziałania jest podpisanie w dniu 24 kwietnia 2023 roku porozumienia czterech renomowanych instytucje z Niemiec, Japonii i Polski (rys. 6)

  • Bundesamt für Strahlenschutz / Federal Office of Radiation Protection (BfS) – Niemcy,
  • Japan EMF Information Center (JEIC) – Japonia,
  • Polskie Towarzystwo Zastosowań Elektromagnetyzmu (PTZE) – Polska,
  • Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) – Polska.

Porozumienie to ma na celu nawiązanie skutecznego partnerstwa w dziedzinie edukacji oraz badań nad oddziaływaniem pola elektromagnetycznego na człowieka i środowisko.

Dzięki tej współpracy w/w instytucje będą dążyć do wymiany doświadczeń, promowania i doskonalenia działań edukacyjnych oraz dostarczania informacji opartych na solidnych podstawach naukowych.

Rys. 6 Podpisywanie dokumentu o współpracy – od lewej wiceprezes PIIT Mirosław Śmiałek, wiceprezeska PIIT Marta Brzoza, przedstawiciel BfS Christian Raupach, prezes PTZE, Andrzej Krawczyk, dyrektor JEIC, Chiyoji Ohkubo.

Wspólne badania i wymiana informacji pomiędzy partnerami uczestnikami porozumienia powinna przynieść lepsze zrozumienie obaw i niepokojów, wzbudzanych w grupach ludności wystawianych na działanie pola elektromagnetycznego oraz opracowanie sposobów przeciwdziałania tymże. Pierwszym efektem tej współpracy będzie przeprowadzenia badań statystycznych, mających wskazać w jaki sposób zjawiska elektromagnetyczne są przyjmowane w poszczególnych krajach.

Tekst przygotowany w części na podstawie prezentacji dr Chiyoji Ohkubo